ABN – Abnormaal (Djax Records, 1998)
Amai, rappende Belgen! Met vocale heldendaden die je trommelvlies schaden. Dus bereidt u voor, want hun stijl is geen anorexiapatiënt. Het is abnormaal, verbaal geniaal. Ze komen op je af in je eigen moedertaal. Dus de bloemetjes aan jullie allemaal. ABN heeft nogal de neiging om onverwachte gedachtesprongen te maken in hun rijmwoorden. Samen met hun grote dosis zelfspot heb ik dat altijd erg vermakelijk aan ze gevonden. In het eerste nummer Algemeen Beskaafd Nederlanz komt Def P van de Osdorp Posse nog even langs om zijn zegen te geven (de plaat is een duidelijk overblijfsel van de periode dat ik alles wat O.P. gerelateerd was moest hebben), maar dat was helemaal niet nodig want ABN staat als een huis met een eigen geluid. De aanwezigheid van Def P laat vooral horen dat ze geheel andere gedachtekronkels volgen.
En die gedachtekronkels komen in het volgende nummer al beter aan bod. Alleen de sample waarmee Nadezak begint is al een voorproefje van het gevoel voor humor dat door het hele album loopt. “Op de paddenstoel zat een grote dikke blauwe rups. Hij zat met zijn armen over elkaar op zijn gemak een waterpijpje te roken.” Niet dat rappen over wiet nou iets unieks is in de hiphopwereld, maar de manier waarop er tussen zwaar gefluister en hoge uitschieters wordt gewisseld over een minimalistische beat doet bijna avant garde aan.
ABN lijkt wel een soort checklijstje met hiphopclichés af te werken in hun eerste drie nummers. Track 1: dit zijn wij en zo heten we. Check. Track 2: Wiet. Check. Track 3: Fuck de politie. Check. Gelukkig klinkt Politie Polutie nergens clichématig, want dat zou een groter probleem zijn. Kleine flikken, grote flikken gooi ze in de wasmachien.
Op Breinstorm vervalt ABN dan eindelijk in volledige chaos, wat misschien wel hun grootste kracht is. Ik kan me voorstellen dat er mensen zijn die hier helemaal niet tegen kunnen, maar ik vind het briljant. De tekst wordt steeds bizarder en naarmate het nummer voortduurt lijken de rappers ook de controle steeds verder kwijt te raken. Vooral wanneer Quinte voor de tweede maal invalt na het refrein laat hij zichzelf helemaal gaan.
Niet dat ABN niet in staat is serieuze onderwerpen aan te spreken. Roddelaars, de vercommercialisering van hiphop, Amerika en macho straatcultuur krijgen het allemaal in één of meerdere nummers te vergelden. Het verschil met de meeste andere rappers is dat ze ook hier meestal hun gevoel voor humor niet verliezen. Alleen in Straat-ego (trip) gaan ze opeens een serieus verhaal houden over het harde leven op straat, waarbij ik ze juist niet serieus kan nemen. Nou is België natuurlijk al jaren in verval, maar de manier waarop het hier als een soort Amerikaans getto wordt neergezet gaat me iets te ver. Na alle relativering in de vorige nummers komt dit ongeloofwaardig over. Ik geloof ook niet dat ABN dit zelf heeft geleefd en meegemaakt. Dit is het laatste nummer van de cd, waardoor het voelt als een vreemde breuk met de rest van het album. Bovendien heeft het het meest irritante refrein van alle nummers. Het telkens herhaalde “Hij ziet wat hij wordt en hij wordt wat hij ziet op de straat, op de straat” gaat nogal op de zenuwen werken. Volgens mij hadden ze dat zelf ook door, want ze plakken er een outro achteraan met een hele vette beat, waardoor je het nummer toch telkens volledig zou moeten draaien om bij dit deel te komen. (Of gewoon vooruit skippen natuurlijk). Ik heb het altijd erg irritant gevonden dat die outro niet gewoon een eigen tracknummer op de cd had. Het zegt waarschijnlijk ook wel wat dat dit nummer nergens op youtube te vinden is.
Daar staat tegenover dat wanneer ze wel oprecht klinken de serieuze onderwerpen ook echt impact hebben. Misschien wel het krachtigste nummer op het album is Ze is weg, waarop ze alle frustraties die bij liefdesverdriet horen er uit gooien. De wisseling tussen spijt, kwaadheid en berusting komt juist wel over als iets wat ze zelf hebben meegemaakt en mee hebben geworsteld. Helaas kan ik ook dit nummer niet op youtube vinden
Ik heb het idee dat iedereen Barbiesnollen wel eens heeft gehoord, omdat de tekst zo hard is. Maar het sterkste punt van dat nummer is volgens mij de beat van Pita, die het nummer precies dat sinistere ondertoontje meegeeft wat het nummer nodig heeft. Pita geeft bijna elk nummer op dit album een speciaal tintje, meestal door gebruik te maken van een melodie op de achtergrond die niet echt opvalt, maar juist de details invult waardoor het nummer veel beter wordt. In Algemeen Beskaafd Nederlanz zit dat bijvoorbeeld in die klokjes tijdens het refrein en de manier waarop de het nummer opeens offbeat raakt als Pita zelf het derde couplet inzet.
Het graffitiportret van de band zorgt ervoor dat de cover in elk geval uniek is in mijn collectie. Ook de enige plaat in mijn collectie waar de explicit lyrics waarschuwing “Ouderlijk Advies ABNormaal” zegt. Verder staan de teksten van sommige nummers in het boekje, wat de meeste rappers jammer genoeg niet doen. Ze zijn er wel selectief mee geweest; de teksten van Abnormaal, Ik ben wie ik ben, Barbiesnollen, Koetjes en kalfjes, Macho’s, Abnormale remix, en Straat-ego (trip) mag je zelf ontcijferen, maar het mooiste is dat Soundcheck, de instrumentale showcase van DJ Flip’s skills, wel tekst in het boekje krijgt. Skratch, skritch, skrech. Sjakie sjakie shoek. Weeral skratch… Nog meer skratch. Hahaha. Precies door dit gevoel voor humor is Abnormaal ook wel eens nogal vermoeiend, maar goed, dan zet ik toch lekker iets anders op. Met zulk mooi weer als vandaag is het in elk geval een heerlijk vrolijk album waar ik alleen maar een beter humeur van krijg.
AZ/CD 